Steeds meer onderzoek wordt gedaan naar het ontstaan, de historische achtergronden en de basisteksten van de drie monotheïstische godsdiensten.
Honderden jaren werd iedere godsdienst in zijn eigen invloedssfeer als vanzelfsprekend, zonder in vraag stelling aanvaard. Een paar vroege schuchtere pogingen tot diepgaander onderzoek werden snel, meestal onder zware dwang, afgebroken. De laatste honderd jaar echter is het onderzoek in een versnelling gekomen.
In de christelijke wereld begonnen vooral Duitse theologen tegenstrijdigheden in de vier evangelies ontdekt. Onderzoek naar het bestaan van een historische Jesus Christus leidden tot uiteenlopende theorieën. De apocrypha ( de evangelies die door de eerste kerkvaders werden verworpen en dikwijls gewoonweg vernietigd), de rollen van Qumran en de dokumenten van Nag Hammadi hebben een aantal gezichtspunten over het ontstaan van het christendom verandert, samen met een kritische benadering van de rol en de brieven van Paulus gekoppeld aan de politiek van de Romeinse keizer Constantijn en de politiek rond het eerste Concilie en inzicht in de rol van enkele van de eerste kerkvaders. Even zoveel thema’s waar we het in meerdere artikels zullen over hebben.
Na de militaire overwinning van de Israeli’s in de Zesdaagse Oorlog en de euforie rond het verruimde oude bijbelse territorium en met de massale steun van het rabbinaat, dat zijn eigen agenda had, werden versneld honderden opgravingen gedaan. De resultaten ervan, hoofdzakelijk vastgelegd in het inmiddels fameuze boek van Finkelstein ( universiteit Tel Aviv) en Silberman ( Ename Centrum in België) met de uitdagende titel The Bible Unearthed. Daarnaast is inmiddels ook veel historisch onderzoek gedaan naar de grote bijbelse figuren en daarbij zijn evenveel nieuw inzichten ontstaan, die we met u zullen delen.
De Koran krijgt een speciale benadering. We beginnen met de godsdiensten in de periode vóór Mohammed en hoe ze werden gerecupereerd door Mohammed, de geschiedenis van Mohammed zelf en zijn periode in Yatrub ( het huidige Medina en toen een stadje met een zeer grote joodse bevolking), en ten slotte hoe de Koran is ontstaan. We eindigen met hetzelfde als bij de andere godsdiensten, het eigenlijke tekstonderzoek.
